Hoại tử buồng trứng sau ba năm dùng hormone chuyển giới

Ba năm trước, Thảo nặng 50 kg, vóc dáng mảnh mai. Sau khi tiêm hormone testosterone đều đặn mỗi tuần để có những đặc tính nam, Thảo tăng lên 75 kg, chỉ số BMI 30, ở ngưỡng béo phì theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Một ngày trước khi nhập viện, Thảo đau âm ỉ vùng hông trái, hôm sau đau nhiều hơn kèm buồn nôn nên vào Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu. ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa, Trung tâm Sản Phụ khoa, ghi nhận buồng trứng trái của bệnh nhân có khối u kích thước 10x12x11 cm bị xoắn quanh cuống, máu không lưu thông dẫn đến hoại tử. Bệnh nhân được mổ nội soi cắt toàn bộ buồng trứng trái (gồm cả khối u). Bên trong khối u chứa tóc, mảnh xương, mô da đầu, kết quả giải phẫu bệnh xác định u quái lành tính.

Bác sĩ Bình Lụa (ngoài cùng bên phải) và ê kíp phẫu thuật nội soi cắt buồng trứng cho người bệnh. Ảnh: Thanh Luận

“Bệnh nhân dùng testosterone giúp phát triển đặc điểm nam giới nên ảnh hưởng mạnh đến chuyển hóa cơ thể, tăng mỡ nội tạng gây béo phì”, bác sĩ Lụa nói. Ở một số người, đặc biệt trong giai đoạn đầu bổ sung hormone khi buồng trứng chưa teo hoàn toàn có thể xuất hiện nang hoặc khối u. Khi cân nặng tăng, mỡ bụng, áp lực ổ bụng gia tăng, các u, nang này dễ bị xoắn quanh cuống, cản trở máu nuôi, gây hoại tử. Hiện, Thảo tập luyện giảm cân, khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra nội tiết thường xuyên hơn.

Nghiên cứu tại Mỹ, đăng trên PubMed năm 2021, khảo sát 470 người chuyển giới nam cho thấy sau 2-4 tháng dùng liệu pháp hormone định giới, cân nặng trung bình tăng 2,35 kg. Sau 11-21 tháng, có khoảng 30% người tăng trên 5 kg.

Theo bác sĩ Lụa, tự tiêm hormone mà không được bác sĩ chỉ định, không xét nghiệm các chỉ số cơ thể sẽ tiềm ẩn nguy cơ như rối loạn nội tiết, biến chứng chuyển hóa gồm tăng cholesterol, mỡ máu, kháng insulin, tiểu đường type 2, nguy cơ tăng huyết áp, dày cơ tim, dễ đột quỵ. Dùng liều cao kéo dài có thể ảnh hưởng gan và thận.

Bác sĩ khuyến cáo người sử dụng hormone chuyển giới, cần xét nghiệm máu định kỳ theo dõi nồng độ hormone, chức năng gan, thận, mỡ máu. Siêu âm ổ bụng, tầm soát bệnh phụ khoa nếu chưa phẫu thuật cắt tử cung, buồng trứng đồng thời phải kiểm soát cân nặng.

Tác dụng phụ do hormone chuyển giới xuất hiện từ từ nhưng có một số dấu hiệu cảnh báo. Người sử dụng có thể thay đổi bất thường về thể chất như tăng cân nhanh, mỡ bụng, dễ mụn trứng cá, rụng tóc, đau tức ngực hoặc tim đập nhanh, tăng huyết áp, rối loạn kinh nguyệt hoặc mất kinh, vàng da, cáu gắt hoặc dễ thay đổi tâm trạng.

Tuệ Diễm

*Tên nhân vật đã được thay đổi