Khi quyền của khách hàng và luật sư bị coi nhẹ

(LSVN) – Trong đời sống pháp lý hiện nay, luật sư không chỉ là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng, mà còn là một trong những thiết chế quan trọng bảo đảm công lý, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không ít lần vai trò và tư cách hành nghề của luật sư lại bị xem nhẹ, thậm chí bị coi thường bởi chính những chủ thể có nghĩa vụ hợp tác.

Một tình huống điển hình

Luật sư Trương Quốc Hoè, Trưởng Văn phòng Luật sư Interla (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) chia sẻ một câu chuyện đáng suy ngẫm: Khách hàng của Văn phòng đã ký thỏa thuận ký quỹ với một Chủ đầu tư Dự án tổ hợp kinh doanh thương mại dịch vụ và căn hộ du lịch – nhằm tiến tới giao kết hợp đồng mua bán quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Theo yêu cầu của khách hàng, luật sư được mời đánh giá tính pháp lý của thỏa thuận này và làm việc trực tiếp với Chủ dự án để xác minh cơ sở pháp lý của dự án. Văn phòng luật sư đã nhiều lần gửi văn bản, đặt lịch làm việc chính thức với doanh nghiệp. Tuy nhiên, phía Chủ dự án hết lần này đến lần khác viện dẫn đủ lý do để từ chối, né tránh và kéo dài việc giải quyết.

Cách hành xử này không chỉ xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng, mà còn thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với nghề luật sư – một nghề nghiệp được pháp luật bảo hộ.

Luật sư thực hiện dịch vụ pháp lý

Theo Điều 26 và 29 Luật Luật sư năm 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2012), trên cơ sở hợp đồng dịch vụ pháp lý, thay mặt hoặc cùng khách hàng tham gia vào các quan hệ pháp luật không gắn với quá trình xét xử tại tòa án. Nói cách khác, luật sư dùng kiến thức pháp luật và tư cách nghề nghiệp để đại diện cho khách hàng trong các giao dịch, thủ tục, công việc pháp lý thường ngày, nhưng không liên quan đến tố tụng bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng.

Do đó, hành vi từ chối, né tránh hoặc gây khó khăn cho luật sư trong quá trình hành nghề không chỉ cản trở quyền chính đáng của luật sư, mà còn có thể dẫn tới hệ quả pháp lý bất lợi cho chính tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân liên quan.

Đặt trong bối cảnh hội nhập và cải cách tư pháp, việc xem nhẹ tư cách luật sư không đơn thuần là câu chuyện ứng xử, mà còn là vấn đề ý thức pháp quyền. Một nền tư pháp hiện đại đòi hỏi sự tôn trọng và phối hợp lẫn nhau giữa các thiết chế: Tòa án; Viện Kiểm sát; Cơ quan điều tra; Doanh nghiệp; Tổ chức; Cá nhân và Đội ngũ luật sư.

Khi một doanh nghiệp coi nhẹ vai trò của luật sư, nghĩa là đã vô tình phủ nhận quyền được bảo vệ pháp lý của chính khách hàng, đồng thời làm suy giảm niềm tin vào sự minh bạch và nguyên tắc thượng tôn pháp luật.

Để khắc phục tình trạng này, theo chúng tôi cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp:

– Nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của luật sư. Doanh nghiệp cần hiểu rằng hợp tác với luật sư không phải là “nhượng bộ” hay “mất lợi”, mà là biểu hiện của sự văn minh và tuân thủ pháp luật.

– Tăng cường cơ chế giám sát, bảo vệ nghề luật sư. Các cơ quan quản lý cần có quy định và chế tài cụ thể đối với những hành vi cố tình cản trở, xúc phạm hoặc coi thường tư cách luật sư.

– Khuyến khích văn hóa tôn trọng pháp quyền trong hoạt động kinh tế – xã hội, coi luật sư là cầu nối bảo đảm sự minh bạch, công bằng và an toàn pháp lý.

Một Nhà nước pháp quyền không thể vững mạnh nếu thiếu sự tôn trọng dành cho đội ngũ luật sư – những người được coi là “gác cổng” cho công lý. Khi tư cách luật sư bị xem nhẹ, đồng nghĩa với việc quyền được bảo vệ hợp pháp của mỗi công dân bị đe dọa. Và điều đó không chỉ là câu chuyện nghề nghiệp, mà còn là thước đo của một xã hội văn minh, pháp trị.

Q.T.