Ngày càng nhiều người Việt mắc ung thư

GS.TS Mai Trọng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Điện quang và Y học hạt nhân Việt Nam, nói như trên tại hội nghị Cập nhật điều trị Ung thư và Y học hạt nhân do Bệnh viện Bạch Mai tổ chức ngày 16/8. Đây là dịp các chuyên gia, bác sĩ cập nhập kỹ thuật hiện đại nhằm chẩn đoán sớm, điều trị ung thư.

Số liệu trên được ông Khoa dẫn từ Globocan 2022 – hệ thống ghi nhận về ung thư thế giới. Theo đó, hiện Việt Nam ở vị trí 92/185 quốc gia và vùng lãnh thổ về tỷ suất mắc mới và vị trí 50/185 về tỷ suất tử vong trên 100.000 người. Thứ hạng này năm 2018 là 99/185 và 56/185, tức Việt Nam tăng 7 bậc so với trước. Trong đó, ung thư phổi, gan, vú, dạ dày và đại trực tràng là những loại phổ biến và tỷ lệ tử vong cao.

“Số ca mắc ung thư ở Việt Nam ngày càng cao, tỷ lệ chết do ung thư cũng tăng”, GS Khoa nói, chỉ ra nguyên nhân do tuổi thọ tăng, dân số đang già hóa, tỷ lệ người già ngày càng cao. Trong khi đó, đa số ca ung thư là người cao tuổi. “Nếu số lượng người già trong dân số gia tăng thì số ca mắc ung thư cũng cao lên”, ông Khoa nói thêm.

Bên cạnh đó, môi trường sống ngày càng ô nhiễm, lối sống lười vận động, nhiều thói quen xấu như lạm dụng rượu bia, thuốc lá, lười vận động… cũng là yếu tố gia tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư phổi, ung thư dạ dày. Đặc biệt, người hút thuốc lá ngày càng trẻ, lan vào cả học đường. Khói thuốc chứa hàng trăm chất độc, không chỉ ảnh hưởng người hút mà còn gây hại cho người xung quanh, là yếu tố thuận lợi thúc đẩy sự hình thành ung thư, đặc biệt ung thư phổi.

Một số trường hợp mắc bệnh không có yếu tố nguy cơ rõ ràng, nguyên nhân đến từ đột biến gene nhưng tỷ lệ thấp hơn nhiều so với yếu tố môi trường và lối sống. Thêm nữa, nhận thức cộng đồng về phòng chống bệnh ung thư được nâng cao, người dân quan tâm hơn đến khám sức khỏe, tầm soát sàng lọc ung thư sớm phát hiện bệnh.

Bệnh nhân chụp CT ở Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: Thế Anh

PGS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, cho hay trước đây nhiều loại ung thư không phát hiện được từ sớm, chỉ khi bệnh nhân đau đớn, sụt cân mới đi khám thì hầu hết đã ở giai đoạn muộn, việc điều trị khó khăn, tỷ lệ tử vong cao. Song, ngày nay có rất nhiều tiến bộ trong chẩn đoán ung thư như PET/CT và SPECT/CT, SPECT, giúp phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư từ khi các tổn thương rất nhỏ.

Hiện nay, thế hệ máy PET/CT mới đã có khả năng chụp toàn thân chỉ trong 30 giây với liều phóng xạ thấp, an toàn cho cả trẻ em. Điều này không chỉ rút ngắn thời gian chờ, mà còn nâng cao khả năng phát hiện tổn thương di căn mà máy cũ có thể bỏ sót.

Song song, trí tuệ nhân tạo (AI) đang được đưa vào ứng dụng trong chẩn đoán ung thư. Như Bệnh viện Bạch Mai đang triển khai đề tài cấp Nhà nước sử dụng AI trong phân tích hình ảnh CT, nội soi phế quản và mô bệnh học để tầm soát, phát hiện sớm ung thư. Kết quả bước đầu cho thấy AI có khả năng đánh giá nguy cơ mắc ung thư với độ chính xác cao. Công nghệ này cũng đang được thử nghiệm trong siêu âm tuyến giáp, siêu âm và chụp X-quang vú, hỗ trợ bác sĩ trong việc phát hiện sớm bệnh lý ác tính.

PGS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Thanh Hải

Về điều trị, PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, đánh giá việc ứng dụng các kỹ thuật chẩn đoán và điều trị tiên tiến là yếu tố rất quan trọng để nâng cao hiệu quả và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân. Trong đó, y học hạt nhân – lĩnh vực kết hợp vật lý hạt nhân, sinh học phân tử và y học lâm sàng được xem là một trong những trụ cột quan trọng của y học chính xác.

Bệnh nhân Việt Nam hiện có thể tiếp cận đầy đủ phương pháp điều trị chuẩn quốc tế, từ phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị đích, miễn dịch cho đến liệu pháp y học hạt nhân. Trong đó, các liệu pháp điều trị phóng xạ nhắm trúng đích như I-131, Lu- 177, Y-90, hay liệu pháp theranostics đang mở ra một kỷ nguyên mới đầy hy vọng cho người bệnh ung thư. Nhờ đó, nhiều người bệnh được chữa khỏi ở giai đoạn sớm, đồng thời kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống khi bệnh ở giai đoạn muộn.

Lê Nga