Người trốn khám nghĩa vụ quân sự có thể bị phạt đến 75 triệu đồng

Đây là một trong nhiều sửa đổi Nghị định 218/2025 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu, có hiệu lực từ 5/8. Quy định mới nâng gấp đôi mức phạt tiền với 3 loại vi phạm quy định về sơ tuyển, khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia CAND.

Mức phạt cao nhất là 75 triệu đồng, được áp dụng đối với người không chấp hành quyết định gọi kiểm tra, khám sức khỏe nghĩa vụ. Hành vi này chỉ bị phạt 25-30 triệu đồng, theo quy định cũ – Nghị định 120/2013 sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 37/2022.

Thanh niên Huế lên đường nhập ngũ, tháng 2/3023. Ảnh: Võ Thạnh

Công dân có hành vi gian dối, làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của mình nhằm trốn tránh nghĩa vụ quân sự, được áp mức phạt cao thứ hai là 30-40 triệu đồng. Mức này cũng cao gấp đôi so với nghị định cũ, chỉ 15-20 triệu đồng.

Hình phạt tiền 30-40 triệu đồng còn dành cho cá nhân đưa hoặc nhận tiền, tài sản, hoặc lợi ích vật chất trị giá dưới 2 triệu đồng cho cán bộ, nhân viên y tế hoặc người khác để làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của người được kiểm tra, nhằm trốn tránh nghĩa vụ quân sự.

Hành vi thứ ba bị nâng gấp đôi mức phạt tiền là cản trở công dân nhận quyết định gọi khám sức khỏe nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; hoặc không nhận quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng. Quy định cũ phạt 12-15 triệu đồng, mới được nâng lên 20-30 triệu đồng.

Ngoài ra, sau khi hạ sĩ quan, binh sĩ đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự muốn quay trở lại trường học, cơ quan tổ chức trước đó để tiếp tục học tập, làm việc mà không được tiếp nhận, thì trường học, cơ quan đó sẽ bị phạt 30-40 triệu đồng (mức phạt cũ là 20-30 triệu đồng).

>>Xem đầy đủ quy định

Quy định cũ chỉ áp tiền phạt cho các vi phạm ở giai đoạn khám nghĩa vụ quân sự, song ở Nghị định 218 mới có hiệu lực, công dân vi phạm ở giai đoạn sơ tuyển đã có thể bị phạt.

Cụ thể, người không có mặt đúng thời gian, địa điểm tập trung sơ tuyển mà không có lý do chính đáng có thể bị phạt 3-5 triệu đồng; không nhận quyết định gọi sơ tuyển sức khỏe mà không có lý do chính đáng bị phạt 5-8 triệu đồng.

Lý do chính đáng, theo Nghị định 218 giải thích, là việc cá nhân hoặc thân nhân của người đó bị ốm đau, tai nạn nặng phải điều trị tại cơ sở y tế; gia đình có việc tang lễ hoặc nhà ở nằm trong vùng đang bị ảnh hưởng trực tiếp của thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh và phải có xác nhận của UBND cấp xã nơi cư trú hoặc cơ sở y tế có thẩm quyền.

Thân nhân gồm: cha mẹ đẻ, cha mẹ vợ hoặc cha mẹ chồng; cha mẹ nuôi; người nuôi dưỡng hợp pháp; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi.

Mặc quân phục trái phép bị phạt tới 5 triệu đồng

Liên quan đến các hành vi sử dụng, mua bán, sản xuất trái phép quân phục, quân trang, cờ hiệu… Nghị định mới cũng nâng mức phạt lên 3-5 triệu đồng (mức cũ 2-4 triệu đồng) nếu mặc quân phục có gắn cấp hiệu hoặc phù hiệu, cành tùng, biển tên quân nhân, biểu tượng quân binh chủng trái phép.

Người mặc trang phục của dân quân tự vệ khi không thực hiện nhiệm vụ hoặc đội mũ có gắn quân hiệu hoặc sao mũ của dân quân tự vệ trái phép cũng bị áp dụng mức phạt mới này.

Công an TP HCM thu giữ các quân phục không rõ xuất xứ tại một cửa hàng tại Hóc Môn tháng 7/2023. Ảnh: Công an TP HCM

Cũng liên quan đến việc sử dụng, quản lý quân phục, Nghị định 218 đưa ra mức phạt tiền với các hành vi tàng trữ, trao đổi, mua bán, sản xuất trái phép hoặc làm giả trang, quân phục, phù hiệu…

Tùy hành vi, người vi phạm có thể bị xử phạt 15-75 triệu đồng. Mức phạt với loại hành vi này được giữ nguyên so với Nghị định cũ.

>>Xem quy định

Người dân, các cơ sở kinh doanh do đó cần nhận thức rõ, quần áo, quân tư trang của lực lượng vũ trang thuộc danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, được Chính phủ quy định tại Nghị định 101/2022.

Theo đó, để đầu tư kinh doanh quân trang, quân dụng phục vụ quốc phòng, an ninh, doanh nghiệp phải là đơn vị trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh có hệ thống nhà xưởng, cơ sở sản xuất, kho bảo quản được bố trí riêng biệt; và được Bộ trưởng Quốc phòng đặt hàng hoặc giao nhiệm vụ, hoặc lựa chọn qua thủ tục đấu thầu.

Nếu doanh nghiệp không phải đơn vị trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh thì ngoài 2 điều kiện trên, còn phải được thành lập theo quy định của pháp luật; hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam và không có vốn đầu tư nước ngoài.

Quay phim, chụp ảnh trái phép tại Lăng Bác bị phạt tới 30 triệu đồng

Ngoài các quy định về quốc phòng, cơ yếu đã nêu trên, Nghị định 218 lần đầu tiên quy định 3 Điều dành riêng xử phạt vi phạm hành chính liên quan quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Theo đó, các hành vi vi phạm nhỏ như viết vẽ bậy, làm bẩn các công trình, có thể bị phạt 3-5 triệu đồng. Nặng hơn, việc quay phim, chụp ảnh tại khu vực cấm, khu vực bảo vệ có quy định không được quay phim, chụp ảnh của khu di tích này, có thể bị phạt 20-30 triệu đồng.

Việc phá hủy, chiếm đoạt trang thiết bị, công trình thuộc Khu Di tích nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự có thể bị phạt tới 75 triệu đồng.

Ngoài phạt tiền, người vi phạm phải khôi phục tình trạng ban đầu với hành vi viết, vẽ bậy; phải xin lỗi công khai nếu có hành vi lăng mạ, xúc phạm người thuộc lực lượng bảo vệ, quản lý Khu di tích Lăng Bác.

Người chụp ảnh, quay phim trái phép còn bị buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định.

Hải Thư