Tái thông mạch vành tắc nghẽn khi tim vẫn hoạt động

Ông Mẫn xuất hiện triệu chứng bệnh mạch vành như nặng ngực, tim như bị ép hơn hai năm trước. Bác sĩ chỉ định phẫu thuật nhưng do lớn tuổi lại suy thận mạn giai đoạn ba, thể trạng yếu, ông chọn điều trị bằng thuốc. Một tháng nay ông đau ngực nhiều kèm khó thở, cơn đau lan lên cổ, hàm, hai vai, sau lưng, khi ngồi nghỉ hoặc ngậm thuốc nitrate thì hết. Nghĩ dấu hiệu nhồi máu cơ tim, ông đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

Bác sĩ Huỳnh Hoàng Khang, Trưởng khoa Ngoại tim mạch, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, cho biết ông Mẫn bị tắc hoàn toàn động mạch liên thất trước và động mạch vành phải, hẹp 90% động mạch mũ. Cơ tim chỉ nhận được nguồn sống từ 10% của nhánh mạch vành mũ nên bắt đầu tổn thương. Bệnh nhân chưa bị nhồi máu cơ tim nên chức năng tim còn tốt, các van tim không suy giảm chức năng. Người bệnh cần được chữa trị sớm để ngăn biến chứng đe dọa tính mạng.

Ông Mẫn có tổn thương mạch vành phức tạp, nhiều đoạn mạch vành vôi hóa nên không phù hợp can thiệp nội mạch. Ông còn bị suy thận nặng, bác sĩ đánh giá nếu can thiệp đặt stent phải sử dụng thuốc cản quang, dễ khiến bệnh thận tiến triển nặng. Êkíp hội chẩn, chọn phẫu thuật bắc cầu mạch vành không tuần hoàn ngoài cơ thể.

Bác sĩ mổ bắc cầu cứu hệ mạch vành tắc hẹp cho bệnh nhân. Ảnh: Thanh Luận

Với kỹ thuật này, bác sĩ lấy mảnh ghép mạch máu khỏe mạnh khác trong cơ thể (thường là động mạch ở thành ngực, tay hoặc chân) để làm cầu nối giàu oxy bắc qua đoạn mạch bị tắc hẹp. Bác sĩ phẫu thuật ghép 2, 3, thậm chí 4 cầu nối để khôi phục dòng chảy của máu ở những đoạn mạch bị tắc hẹp.

Ca phẫu thuật hơn 5 giờ, không cần sử dụng máy tim phổi nhân tạo, bác sĩ đặt thành công 3 cầu nối cho 3 nhánh mạch vành bị hẹp. Đây là kỹ thuật hiện đại, phù hợp cho người tuổi cao, có bệnh thận mạn, mạch vành bị vôi hóa như ông Mẫn. Ông hồi phục nhanh, được rút nội khí quản sớm và ăn uống bình thường sau một ngày, xuất viện sau một tuần.

Bác sĩ Khang cho biết phẫu thuật bắc cầu động mạch vành có hai phương pháp chính là sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể và không sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể. Trong đó, bắc cầu nối động mạch vành không sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể có nhiều ưu điểm như cơ tim được tưới máu liên tục, hạn chế những tác dụng phụ của tuần hoàn ngoài cơ thể như kích thích tạo các yếu tố viêm, tan máu… Tuy nhiên, ở phương pháp này, huyết động trong mổ có thể bị ảnh hưởng trong quá trình phẫu thuật viên đặt tư thế tim để bộc lộ miệng nối, đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật giàu kinh nghiệm.

Bác sĩ Khang cho biết bệnh động mạch vành là một trong những bệnh lý tim mạch nguy hiểm, có xu hướng tăng, là nguyên nhân gây tử vong thường gặp. Bệnh xảy ra khi các mạch máu chính cung cấp máu cho tim bị hẹp hoặc tắc nghẽn do mảng xơ vữa, khiến lưu lượng máu đến tim giảm. Bệnh có hai thể là hội chứng động mạch vành cấp và bệnh động mạch vành mạn.

Hội chứng động mạch vành cấp biểu hiện bằng cơn đau thắt ngực không ổn định và nhồi máu cơ tim cấp, xảy ra khi mạch vành bị tắc nghẽn hoàn toàn, cấp tính do mảng xơ vữa bị nứt vỡ hoặc do huyết khối. Ngược lại, bệnh mạch vành mạn như trường hợp ông Mẫn thường âm thầm tiến triển trong nhiều năm. Triệu chứng của bệnh tăng dần khi diễn tiến của hẹp mạch vành nặng lên theo thời gian. Đến khi cơn đau ngực, khó thở xảy ra với mức độ nghiêm trọng có nghĩa là cả ba nhánh mạch máu nuôi tim đều tắc nghẽn gần hết, gây biến chứng nhồi máu cơ tim, đột tử nếu không xử lý kịp thời.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi