Tê yếu tay chân, phát hiện u não di căn từ phổi

Khi vào Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu, sức cơ tay và chân trái của bà giảm còn 3/5, yếu liệt nửa người trái. Kết quả chụp MRI sọ não ghi nhận khối u 2,5 cm ở vùng trán – đỉnh bên phải.

BS.CKI Lý Gia Cường, khoa Cấp cứu, cho biết khối u gây phù não lan rộng và chèn ép sừng trán não thất phải – trung tâm điều phối vận động nửa người bên trái. Xung quanh u có rất nhiều bó sợi thần kinh đan xen nhau. Bác sĩ còn phát hiện hai nốt tổn thương nhỏ ở tiểu não hai bên, nghi ngờ di căn từ phổi do MRI đồng thời ghi nhận khối u ở phổi.

Bà Khuyên được chuyển đến khoa Phẫu thuật Thần kinh để phẫu thuật giải áp nội sọ và lấy mẫu giải phẫu bệnh nhằm xác định thể loại ung thư. Trước mổ, êkíp thực hiện tái tạo hình ảnh các bó sợi thần kinh DTI (Diffusion Tensor Imaging) trong não người bệnh để chọn vị trí và đường mổ an toàn. Trên hình ảnh DTI, các bó thần kinh vận động hiện rõ với màu xanh, tím bao quanh khối u như một hàng rào chức năng.

ThS.BS.CKII Mai Hoàng Vũ, khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nếu vị trí mổ tiếp cận trực tiếp từ bên não phải bắt buộc phải đi xuyên qua các bó sợi này, nguy cơ gây tổn thương cao. Nhờ hình ảnh DTI chi tiết, bác sĩ chọn vị trí mổ từ vùng não trái có nhiều khoảng trống để tiếp cận, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến chức năng thần kinh của người bệnh sau mổ.

Ảnh DTI cho thấy các bó sợi thần kinh vận động, cảm giác bao quanh khối u não của bà Khuyên. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Sau khi phân tích kỹ, êkíp chọn mở sọ bên trái, đi chéo qua rãnh liên bán cầu và liềm não để tiếp cận khối u bên phải. Đây là phương án tiếp cận tối ưu, cho phép “lách” qua vùng không có bó sợi, giảm tối đa nguy cơ ảnh hưởng vùng chức năng và tăng khả năng bảo toàn vận động sau mổ.

Kíp mổ sử dụng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu Brain Path – chỉ cần tạo một “lối mòn” nhỏ khoảng 3 cm thay vì mở hộp sọ rộng 8-10 cm như trước. Hệ thống dẫn đường đưa dụng cụ chính xác vào khối u giúp bác sĩ bóc tách cẩn thận, lấy trọn khối u mà không làm tổn thương vùng chức năng. Ca mổ kết thúc sau gần ba giờ, không để lại tổ chức u sót hay biến chứng chảy máu.

Hậu phẫu ba ngày, người bệnh tỉnh táo, tiếp xúc tốt, giảm đau đầu. Kết quả giải phẫu bệnh xác định ung thư biểu mô tuyến phổi di căn não. Đây là lần đầu bà Khuyên phát hiện ung thư phổi, từ đây di căn lên não. Người bệnh tiếp tục được theo dõi, đánh giá và điều trị ung thư phổi theo phác đồ phù hợp.

Bác sĩ sử dụng kính vi phẫu AI Kinevo 900 hỗ trợ bóc tách khối u não cho bà Khuyên. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Bác sĩ Vũ cho hay ung thư phổi là loại ung thư có tỷ lệ di căn não cao nhất, chiếm khoảng 20-40% các ca di căn não. Nhiều trường hợp phát hiện khi u di căn não đã gây triệu chứng thần kinh như yếu tay chân, đau đầu, thay đổi hành vi, nói khó… Phẫu thuật giúp giảm áp nội sọ, cải thiện triệu chứng và tiên lượng. Tuy nhiên với ung thư nguyên phát ở phổi, người bệnh cần tiếp tục hóa trị, miễn dịch hoặc thuốc nhắm trúng đích để điều trị, kiểm soát bệnh.

Dù ở giai đoạn muộn, ung thư phổi di căn não có nhiều hướng điều trị hiện đại, cá thể hóa theo đặc điểm di truyền và đáp ứng miễn dịch. Điều trị kịp thời bằng các liệu pháp mới có thể giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng sống cho người bệnh. Bác sĩ khuyến cáo mỗi người, nhất là sống trong môi trường ô nhiễm, hút thuốc lá hoặc tiền sử gia đình có người mắc ung thư, nên tầm soát sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các tổn thương tiềm ẩn. Khi có bất kỳ dấu hiệu thần kinh bất thường như yếu tay chân, nói khó, đau đầu dai dẳng, mất thăng bằng…, người bệnh nên khám sớm để kịp thời phát hiện, điều trị.

Phương Phạm – Nhật Thành

*Tên người bệnh đã được thay đổi

Độc giả gửi câu hỏi về bệnh thần kinh tại đây để bác sĩ giải đáp